Thursday, August 30, 2012

Тархины долгионууд

Бидний тархи нь хэдэн тэрбум нейрон хэмээх тархины эсээс тогтдог ба эдгээр нь хоорондоо цахилгааныг ашиглан харилцан үйлчлэлцэж байдаг. Сая сая мэдрэлийн эс нэг цаг мөчид дохиолол дамжуулах үед маш их хэмжээний цахилгаан идэвхижил үүсэх ба үүнийг ЭЭГ хэмээх багажийн тусламжтайгаар бичиж авдаг. Үүнийг ерөнхийд нь тархины долгион гэж нэрлэдэг.

Бид нойрсохоор хэвтэх үед тархины долгион удааширч эхэлдэг. Бидний унтаж буй 90 минут тутамд тархны долгион делтагаас, тета, дараа нь альфа руу шилжиж байдаг. Тодорхой хугацааны дараа тетагаар дамжин, делта долгион руу орж байдаг.
Унтахаар хэвтсэн эхний 90 минутанд тархины долгион бета, альфа хоёрын хооронд байх ба тета болон делта долгион руу орохоос өмнө ойролцоогоор 5 минут альфа долгионд оршдог. Дараачийн 90 минутанд альфа долгион 10-15 мин, гурав дах 90 минутанд 20-30 мин, дөрөв дэх 90 минутанд 30-45 минут үргэлжилдэг. Тархины альфа долгионы үед бид зүүдэлдэг ба зүүд нь 5-55 секунд л үргэлжилдэг. 


 
Бета долгион
Секундэд 13-25+ цикл долгион
Хүний сэрүүн байх үеийн тархины долгион


Альфа долгион
Секундэд 8-12 цикл. Сурах үйл явцад маш тохиромжтой. Энэ үед шинэ мэдээллийг хүлээн авах, боловсруулах, гадаад хэл сурах, хүнд даалгавруудыг гүйцэтгэх чадвартай болдог. Амралтын байдалтай, гэхдээ ухамсартай (aware) үе. Альфа долгион нь амрахад шаардлагатай хугацааг богиносгодог. 3 цаг тутамд 15 минут альфа долгионтой байх нь таны ажлын бүтээмжийг дээшлүүлнэ. Бясалгал болон тайвшруулах дасгалууд нь альфа долгионыг бий болгодог.
Амьсгалын давтамж буурна. 

Тета долгион
Секундэд 4-7 цикл. Нойрны эхний үе шат. Оюун санаа өдрийн үйл явцыг боловсруулах үе.
Энэ үед ерөнхийдөө та оюун санааны ертөнцөд л оршино. Бие махбоддоо тавих анхаарал буурах ба тета долгионы үед цус алдалт болон биеийн бусад үйл явцыг хяналтандаа авах боломжтой. Энэ үеийг удаан барихад хүндрэлтэй. Удаан хугацаанд барихад тодорхой сургуулилт шаардлагатай.

Делта долгион
Секундэд 0.5-3 цикл. Гүн нойрны үе.

Хэрвээ бид альфа долгионоос сэрвэл амарсан мэт мэдрэмжтэй байх бөгөөд зүүднийхээ 80%-ийг санаж байдаг.
Харин делта долгионоос сэрэхэд ядарсан, цочромтгой, ууртай байдаг ба зүүдээ бараг санадаггүй.

Сэрэх хамгийн тохиромжтой үе нь альфа долгионы үе байх ба энэ үед бие махбод амарсан мэдрэмжтэй, оюун сэргэг байна.
Хэрвээ та бие махбодоо сонсдог бол тохиромжтой үед нойрсож, сэрэх боломжтой.
Бидний зүүдний 70% нь сүүлийн 48 цагт болсон үйл явдлууд, 20% нь 48 цагаас урагш болсон явдлуудыг зүүдэлдэг бол 10% нь ирээдүйд болох зүйлийг ч зөгнөдөг байх магадлалтай.

Эх сурвалж
http://www.doctorhugo.org/brainwaves/brainwaves.html